Op een feestje vraagt men wel eens wat ik doe. Het antwoord hangt een beetje af van mijn stemming. Soms vertel ik dat ik componeer en pianist ben. Dat vindt men meestal interessant. Mensen willen daar van alles over weten, kunnen het zich moeilijk voorstellen. “Hoe doe je dat dan, ga je gewoon zitten en dan komen de nootjes vanzelf?” Ja, zoiets.
Maar dan ingewikkelder. Meestal als je gewoon gaat zitten, komt er even helemaal niks, of iets waar je niet om hebt gevraagd. Soms komt er een hele golf en daarna is het weer even stil. Dan weer schrijf je iets in één keer op, om het de volgende dag weg te gooien. Of je schrijft het het in één keer op, om het de volgende dag weg te gooien .. maar je hebt gelukkig nog een versie bewaard. Die kom je de dag daarna tegen. En je bent er weer helemaal blij mee!
Het gebeurt ook wel eens dat ik mezelf stellig voorneem om nooit meer iets te schrijven. Gedachten als: alles is er al, wat heb ik hier nog aan toe te voegen? Voor wie doe ik het? Voor een onzichtbaar publiek? Voor mezelf? Nou. Ik denk het laatste. Want ook als er nooit meer iemand naar mijn muziek zou luisteren, zou ik het tóch willen opschrijven. Want ik word er zelf blij van. Maar soms ook niet. Soms is er geen één stuk van mezelf wat ik echt mooi vind. Als ik in zo’n stemming ben, kan ik beter even een wandeling gaan maken. Tot de storm is gaan liggen.
Een andere keer vertel ik op dat feestje dat ik pianoles geef.
Wanneer ik dat vertel, hebben mensen hier beelden bij. Soms krijg ik traumatiserende jeugdherinneringen te horen. Minder vaak dan wanneer ik over het componeren vertel, hoor ik “hoe doe je dat dan?”
Het verbaast mij soms hoe mensen denken te weten wat er tijdens een les gebeurt. Ze denken aan toonladders, aan vingeroefeningen, aan étudevirtuoos Carl Czerny. Er gebeurt zoveel meer.
Geen les is hetzelfde, ook niet met dezelfde mensen. Waarin ik mijzelf oefen tijdens het lesgeven, is in het hier en nu zijn. Mensen niet in te vullen, maar te vragen wat er is. De rol die muziek in het leven van mensen speelt, is divers en intens. Muziek maakt je los, ontwart, emotioneert. Je voelt je woede, of het kan je verdrietig maken. Het kan je ook gefrustreerd maken. Frustraties komen eerder naar boven, want het “snappen” van de muziek is niet hetzelfde als het “kunnen” spelen. Ook voor bijvoorbeeld hoogbegaafde mensen is dit een extra uitdaging. Om iets wat je snapt niet meteen te kunnen. Natuurlijk, als pianodocent ben je geen psycholoog. Maar als er emotionele lagen in iemand worden aangeraakt door de muziek, is het toch wel handig en belangrijk als je weet hoe je hierop kunt reageren. Bovendien raakt het bij jou, als docent, vaak ook een gevoelige snaar. Een leerling speelt op de begrafenis van haar oma en vertelt daarover. Hoe belangrijk is het, dat je gevoelens waar geen woorden voor zijn, leert omzetten in muziek? En ook nog deelt met elkaar?
Pianodocent zijn is het mooiste beroep ter wereld! Al is componeren ook best een leuke bezigheid.
