Gister deed een leerlinge tijdens de les een stuk van Henry Purcell genaamd: ‘A ground in Gamut’. Een ‘ground’ is een variatievorm waarbij een bepaalde baslijn voortdurend wordt herhaald. Meestal is het in de toonsoort G, en in dit geval is het ook letterlijk de toonladder van G naar beneden in de bas. Deze ‘ground’ van Purcell lijkt echt enorm op het het thema van de Goldberg Variaties van Bach. In feite is Purcell’s ground de tweelingbroer of -zus van Bach’s Goldberg Aria. Aangezien Bach 10 jaar was toen Purcell overleed (Purcell 1659-1695 en Bach 1685-1750) vermoed ik dat Bach geïnspireerd is geraakt door deze ground. Ik weet niet zeker of de ground door Purcell is bedacht, of dat dit een algemeen bekende ground is uit die tijd.
Eerst Purcell’s ground gevolgd door een audio opname, daarna Bach.
Grappig is: we hebben twee neven uit Nieuw-Zeeland te logeren, en één van hen zei meteen na de les: jullie speelden Goldberg, hè. Goldberg is veel bekender geworden dan deze Ground in Gamut.
Overigens vind ik allebei de stukken prachtig: natuurlijk de Goldberg Variaties, een meesterwerk, maar Purcell’s ground is ook prachtig. Purcell schreef acht korte variaties op dit thema, die wel veel speelbaarder zijn dan de moeilijke maar mooie Goldberg Variaties.