Dit artikel komt -afgezien van enige toevoegingen in vet- integraal van een website genaamd: leren.nl
Heerlijk gevoel bij wat je doet: ‘flow’
Wie kent het niet: dat heerlijke gevoel van ergens helemaal in op te gaan en de tijd te vergeten. Een gevoel van inspiratie en heerlijk bezig zijn. Dat gevoel heet ‘flow’. Na afloop van zo’n activiteit voel je je helemaal voldaan en vol energie. Flow wordt ook wel aangeduid als ‘optimale stress’.
Het zou heerlijk zijn als we altijd en continu dat gevoel van flow zouden ervaren, met name in ons werk of bij onze studie. Helaas is dat zeldzaam: de meeste mensen zijn blij als ze weer naar huis mogen of de boeken dicht mogen slaan.
De goeroe op het gebied van flow is de Hongaars-Amerikaanse onderzoeker met de onuitsprekelijke naam Csikszentmihalyi. Hij onderzocht wat dat gevoel van flow precies is en onder welke omstandigheden het ontstaat.
Het gevoel van flow ontstaat als je:
een duidelijk doel hebt
onmiddellijk weet of je vooruitgang boekt
je vaardigheden volledig benut
je uitgedaagd voelt
geconcentreerd bezig bent
controle hebt over de situatie.
Van dit rijtje zijn het benutten van vaardigheden en het aangaan van een uitdaging het belangrijkst. Er blijkt een nauwe relatie te bestaan tussen die twee. Zijn ze beide maximaal, dan ontstaat dat heerlijke gevoel van flow.
Waarom is flow belangrijk?
Van het gevoel van flow krijg je energie. Je raakt geïnspireerd en opgeladen en de kans is groot dat als je flow ervaart, je ook nieuwe ideeën krijgt. Dat energieke gevoel draagt, zo blijkt uit het onderzoek van Csikszentmihalyi, belangrijk bij aan ons geluksgevoel.
Nu worden de meeste mensen niet direct vervuld met gevoelens van geluk als ze aan hun werk denken. (Dat geldt waarschijnlijk overigens minder voor studie.) Volgens Csikszentmihalyi zijn er drie redenen waarom mensen een hekel hebben aan hun werk:
men vindt de baan zinloos;
het werk is saai en biedt geen uitdagingen en variatie;
het levert stress op.
Geld en zekerheid blijken veel minder belangrijke factoren hierin te zijn.
Anderzijds steken we gemiddeld wel een kwart tot de helft van onze geestelijke energie in productieve activiteiten zoals werk. Juist omdat het werk zo’n belangrijk deel van ons leven is, is het van wezenlijk belang dat deze activiteit zoveel mogelijk genoegen en beloning oplevert. Sterker nog: wie hier niet voor zorgt, loopt het risico vroeg of laat last te krijgen van gevoelens van stress.
Om maximaal te kunnen genieten van je werk of je studie is het dus belangrijk om de flow-elementen tot doel te verheffen en te bepalen hoe die elementen voor jou het best ingevuld kunnen worden.
Flow ontstaat als gevoelens, verlangens en gedachten in harmonie zijn (Csikszentmihalyi)
Voor muzikanten, zowel beginnenden als gevorderden, is de gedachte van Flow natuurlijk van essentieel belang. En ook als je samen met je kind Suzuki-les volgt (zie: suzukimuziek.nl) dan kun je soms wel eens aanlopen tegen het feit dat het oefenen thuis niet zo gestroomlijnd verloopt. Wie zou er niet willen dat zijn kind ‘flow’ ervaart tijdens het oefenen? Wat als dat het geval is, dan hoeft er over het al dan niet oefenen geen ‘strijd’ meer te worden geleverd thuis.
Kunst is dus om het oefenen thuis:
.. zinvol te maken;
.. voldoende uitdaging en variatie te bieden, maar ook niet teveel
.. te zorgen dat het geen stress oplevert.
Dit is de moeite waard om eens goed over na te denken!
Zowel voor docenten als voor ouders! 🙂
ps voor mij, zowel als docent, als componist, als pianist, is flow één van de belangrijkste voorwaarden om dit vak vol te houden. Als ik het gevoel van flow niet had gekend, dan was ik nooit zover gekomen met lesgeven, spelen en componeren. Het maakt dat mijn leven een duidelijk doel heeft.
Eigenlijk is het dus echt superbelangrijk!
Boeken:
Csikszentmihalyi (1999). De weg naar Flow. Amsterdam: Boom
Plomp, Jolet (2000). Werken met plezier. De weg naar meer flow. Zaltbommel: Thema
Bron: www.leren.nl
