Alle berichten van Heleen Verleur

Boekpresentatie ‘Twijfelen aan de werkelijkheid’

Op vrijdag 29 september 2023 was de presentatie van Jan van Eijck’s recent verschenen boek:

Twijfelen aan de werkelijkheid/Walburg Pers

in de achterzaal van het Pintohuis in de Amsterdamse Sint Antoniesbreestraat. We werden warm ontvangen door Peter Paschenegger. De zaal zat flink vol met belangstellenden. Natuurlijk waren uitgever Jan-Peter Wissink en redacteur May Meurs er ook, en May hield vooraf nog een wervende speech voor Jan. De interessante filosofische discussie tussen ideeënhistoricus Wouter Hanegraaff en Jan van Eijck werd op sprankelende wijze geleid door programmamaakster en schrijfster Sandra Rottenberg.

Aan fagottiste Stefanie Liedtke en mij de eer om dit gesprek te larderen met live muziek.

Het gehele programma kun je vinden onderaan dit bericht. De foto’s zijn gemaakt door Jan-Peter Wissink.

We speelden vier delen van mijn compositie ‘Between Waking up and sleeping:

  1. Waking up
  2. Dancing
  3. Walking
  4. Sleeping

Hieronder kun je de live opname van het derde deel horen.

Walking

Hier volgt een recensie van het boek door journalist Joep Auwerda (deze recensie verscheen eerder bij Bol.com):

‘Twijfelen aan de werkelijkheid’ gaat over een fascinerende vraag: Zien we de werkelijkheid werkelijk zoals die is? Een mens is snel geneigd om met ‘ja’ te antwoorden. Ondertussen zijn er steeds meer mensen die in complottheorieën geloven, die in bubbles of rabit holes terecht zijn gekomen zonder het zelf door te hebben. Nogal wat oogkleppen-dragers denken dat ze de wereld beschouwen met open blik, door wijdhoeklenzen.

Lees dit boek, het is een essay als een poolster in chaotische tijden. Van Eijck, filosoof en logicus die ook veel van wiskunde weet, zet al zijn kennis in om zijn lezer een nat washandje op het voorhoofd te leggen, om feiten over de werkelijkheid te kunnen onderscheiden van lulkoek-verhalen. En dat is in deze chaotische tijden een prestatie die moed vergt.
Hij focust op vier actuele onderwerpen die de gemoederen anno 2023 flink bezig houden: klimaatverandering, de Covidcrisis, de genderdiscussie, de oorlog in de Oekraïne.

Last but not least, Van Eijck tekende in een geheel eigen stijl zelf de fraaie illustraties in het boek. Hij dankt kunstenaar Fabrice, die zijn leermeester is geweest.

Kortom: ik vind dit een aanrader voor iedereen die er niet voor terug deinst om de grijze massa in het hoofd aan het werk te zetten. En voor alle liefhebbers van wijsheid.

Liedjes voor 3.9.2023

1. Zuiderzee ballade

Couplet

Opa, kijk ik vond op zolder, ’n foto van een ouwe boot,
Is dat nog van voor de polder, van die ouwe vissersvloot.
Jochie, dat is ’n gelukkie, ik was dat prentje jaren kwijt.
‘k Heb nou weer ’n heel klein stukkie,
Van die goeie ouwe tijd.

Refrein

Daar is het water, daar is de haven,
Waar j’ altijd horen kon, we gaan aan boord.
De voerman laat er nou paarden draven
En aan de horizon, leid Emmeloord.
Eens ging de zee hier te keer,
Maar die tijd komt niet weer,
Zuiderzee heet nou IJsselmeer.
’n Tractor gaat er nou greppels graven,
‘k Zie tot de horizon geen schepen meer.

Couplet

Kijk, die jongeman ben ikke, ja, ikke was de kapitein.
Hiero, en die grote dikke, ja, dat moet malle Japie zijn.
Opa, en die blonde jongen, vooraan bij de fokkeschoot?
Opa, zeg nou wat!
Die jongen, is je Ome, die is dood.

Refrein

In ’t diepe water, ver van de haven,
In die novembernacht, voor twintig jaar.
Door ’t brakke water is hij begraven,
Maar als ‘k nog even wacht, zien wij elkaar.
Toen ging de zee zo tekeer, in een razend verweer.
Ongestraft slaat niemand haar neer.
Nu jaren later, hier paarden draven,
Zie ik de hand en macht, van onze Heer.

(tweede keer refrein)

Waar is het water, waar is de haven,
Waar j’ altijd horen kon, we gaan aan boord.
De voerman laat er, z’n paard nou draven
En aan de horizon leidt Emmeloord.
Eens ging de zee hier tekeer, maar die tijd komt niet weer.
‘T Water leidt nou achter de dijk.
Waar eens de golven, het land bedolven,
Golft nou een halmenzee, de oogst is rijk.

Tekst: Willy van Hemert

Muziek: Joop de Leur

2. Al die willen te kaap’ren varen

Al die willen te kaap’ren varen

Moeten mannen met baarden zijn

Jan, Pier, Tjores en Corneel

Die hebben baarden, die hebben baarden

Jan, Pier, Tjores en Corneel

Die hebben baarden, zij varen mee

Al die ranzige tweebak lusten

Moeten mannen met baarden zijn

Jan, Pier, Tjores en Corneel

Die hebben baarden, die hebben baarden

Jan, Pier, Tjores en Corneel

Die hebben baarden, zij varen mee

Al die deftige pijpkens smoren

Moeten mannen met baarden zijn

Jan, Pier, Tjores en Corneel

Die hebben baarden, die hebben baarden

Jan, Pier, Tjores en Corneel

Die hebben baarden, zij varen mee

Al die met ons de walrus kelen

Moeten mannen met baarden zijn

Jan, Pier, Tjores en Corneel

Die hebben baarden, die hebben baarden

Jan, Pier, Tjores en Corneel

Die hebben baarden, zij varen mee

Al die duivel en dood niet duchten

Moeten mannen met baarden zijn

Jan, Pier, Tjores en Corneel

Die hebben baarden, die hebben baarden

Jan, Pier, Tjores en Corneel

Die hebben baarden, zij varen mee

Uit de liedbundel Het oude Nederlandsche lied van Florimond van Duyse (1903) Van Duyse vermeldt als de bron E. de Coussemaker, Chants populaires des Flamands de France (1e druk: Gent 1856). Elders geeft Van Duyse als commentaar: ‘Te kap’ren varen’ beteekent als zeeroover, als vrijbuiter varen.

3. Kleine café aan de haven

Couplet

De avondzon valt over straten en pleinen,
De gouden zon zakt in de stad.
En mensen die moe in hun huizen verdwijnen,
Ze hebben de dag weer gehad.
De neonreclame die knipoogt langs ramen,
Het motregent zachtjes op straat.
De stad lijkt gestorven, toch klinkt er muziek

Uit een deur die nog wijd open staat.

Refrein

Daar in dat kleine café aan de haven,
Daar zijn de mensen gelijk en tevree.
Daar in dat kleine café aan de haven,
Daar telt je geld of wie je bent niet meer mee.

Couplet

De toog is van koper toch ligt er geen loper,
De voetbalclub hangt aan de muur.
De trekkast die maakt meer lawaai dan de jukebox,
Een pilsje dat is er niet duur.
Een mens is daar mens, rijk of arm, ’t is daar warm,
Geen monsieur of madam, maar W.C.
Maar ’t glas is gespoeld in het helderste water,
Ja, ’t is daar een heel goed café

Refrein

Daar in dat kleine café aan de haven,
Daar zijn de mensen gelijk en tevree.
Daar in dat kleine café aan de haven,
Daar telt je geld of wie je bent niet meer mee.

Couplet

De wereldproblemen die zijn tussen twee glazen bier opgelost voor altijd.
Op de rand van een bierviltje staat daar je rekening, of je staat in het krijt.
Maar het enige wat je aan eten kunt krijgen dat is daar een hardgekookt ei.
De mensen die zijn daar gelukkig gewoon, ja de mensen die zijn daar nog blij!

Refrein

Daar in het kleine café aan de haven,
Daar zijn de mensen gelijk en tevree.
Daar in dat kleine café aan de haven,
Daar telt je geld of wie je bent niet meer mee.

Pierre Kartner (vader Abraham)

4. What shall we do with the drunken sailor?

1. What shall we do with a drunken sailor?
What shall we do with a drunken sailor?
What shall we do with a drunken sailor?
Early in the morning!

… Way hay and up she rises
Way hay and up she rises
Way hay and up she rises
Early in the morning!

2.  Shave his belly with a rusty razor
Shave his belly with a rusty razor
Shave his belly with a rusty razor
Early in the morning!

Way hay and up she rises
Way hay and up she rises
Way hay and up she rises
Early in the morning!

3. Put him in a long boat till his sober
Put him in a long boat till his sober
Put him in a long boat till his sober
Early in the morning!

Way hay and up she rises
Way hay and up she rises
Way hay and up she rises
Early in the morning!

4.  Stick him in a scupper with a hosepipe bottom
Stick him in a scupper with a hosepipe bottom
Stick him in a scupper with a hosepipe bottom
Early in the morning!

Way hay and up she rises
Way hay and up she rises
Way hay and up she rises
Early in the morning!

5. Put him in the bed with the captains daughter
Put him in the bed with the captains daughter
Put him in the bed with the captains daughter
Early in the morning!

Way hay and up she rises
Way hay and up she rises
Way hay and up she rises
Early in the morning!

6. That’s what we do with a drunken sailor
That’s what we do with a drunken sailor
That’s what we do with a drunken sailor
Early in the morning!

Way hay and up she rises
Way hay and up she rises
Way hay and up she rises
Early in the morning!

Way hay and up she rises
Way hay and up she rises
Way hay and up she rises
Early in the morning!

Folk Song

5. Wild Rover

I’ve been a wild rover for many’s the year
And I’ve spent all me money on whiskey and beer
But now I’m returning with gold in great store
And I never will play the wild rover no more

And it’s no, nay, never
No, nay never no more
Will I play the wild rover
No never no more

I went to an alehouse I used to frequent
I told the landlady my money was spent
I ask her for credit, she answered me nay
Such a custom as yours I can have any day

And it’s no, nay, never
No, nay never no more
Will I play the wild rover
No never no more

I brought from me pocket ten sovereigns bright
And the landlady’s eyes opened wide with delight
She said:’I have whiskeys and wines of the best
And the words that you told me were only in jest’

And it’s no, nay, never
No, nay never no more
Will I play the wild rover
No never no more

I’ll go home to my parents, confess what I’ve done
And I’ll ask them to pardon their prodigal son
And when they’ve caressed me, as oft times before
I never will play the wild rover no more

And it’s no, nay, never
No, nay never no more
Will I play the wild rover
No never no more

And it’s no, nay, never
No, nay never no more
Will I play the wild rover
No never no more

Irish Drinking Song (gecoverd door The Dubliners)

6. Padam padam (Edith Piaf)

Cet air qui m’obsède jour et nuit
Cet air n’est pas né d’aujourd’hui
Il vient d’aussi loin que je viens
Traîné par cent mille musiciens
Un jour cet air me rendra folle
Cent fois j’ai voulu dire pourquoi
Mais il m’a coupé la parole
Il parle toujours avant moi
Et sa voix couvre ma voix

Padam… padam… padam…
Il arrive en courant derrière moi
Padam… padam… padam…
Il me fait le coup du souviens-toi
Padam… padam… padam…
C’est un air qui me montre du doigt
Et je traîne après moi comme un drôle d’erreur
Cet air qui sait tout par cœur

Il dit: Rappelle-toi tes amours
Rappelle-toi puisque c’est ton tour
‘Y a pas d’raison pour qu’tu n’pleures pas
Avec tes souvenirs sur les bras…
Et moi je revois ceux qui restent
Mes vingt ans font battre tambour
Je vois s’entrebattre des gestes
Toute la comédie des amours
Sur cet air qui va toujours

Padam… padam… padam…
Des je t’aime” de quatorze-juillet
Padam… padam… padam…
Des toujours” qu’on achète au rabais
Padam… padam… padam…
Des veux-tu” en voilà par paquets
Et tout ça pour tomber juste au coin d’la rue
Sur l’air qui m’a reconnue

Écoutez le chahut qu’il me fait

Comme si tout mon passé défilait

Faut garder du chagrin pour après
J’en ai tout un solfège sur cet air qui bat
Qui bat comme un cœur de bois…

7. Amsterdamse grachten

Aan de amsterdamse grachten
Heb ik heel mijn hart voor altijd verpand
Amsterdam vult mijn gedachten
Als de mooiste stad in ons land
Al die amsterdamse mensen
Al die lichtjes ’s avonds laat op het plein
Niemand kan zich beter wensen
Dan een amsterdammer te zijn


Er staat een huis aan de gracht in oud amsterdam
Waar ik als jochie van acht bij grootmoeder kwam
Nu zit een vreemde meneer in ’t kamertje voor
En ook die heerlijke zolder werd tot kantoor
Alleen de bomen, de bomen, hoog boven het verkeer
En over het water gaat er een bootje net als weleer

Aan de Amsterdamse grachten
Heb ik heel mijn hart voor altijd verpand
Amsterdam vult mijn gedachten
Als de mooiste stad in ons land
Al die Amsterdamse mensen
Al die lichtjes ’s avonds laat op het plein
Niemand kan zich beter wensen
Dan een Amsterdammer te zijn
Al die Amsterdamse mensen
Al die lichtjes ’s avonds laat op het plein
Niemand kan zich beter wensen
Dan een Amsterdammer te zijn

Grote Beer, Kat & Hond

Kat hoorde het van Uil, een ver familielid, op een doordeweekse dag in augustus.

“Maar wanneer is Kleine Beer dan overleden?” vroeg Kat. “Dat kan ik je helaas niet vertellen,” zei Uil.

“Maar dood moet je toch altíjd vertellen?” vroeg Kat.

“Dat vind jij, maar misschien is het voor Grote Beer anders,” antwoordde Uil. Ze zat op een tak en wiebelde van haar ene pootje naar haar andere.

Kat zat als versteend. Kat had al een tijd niet gesproken met haar zus, Grote Beer. Kat had geen idee, dat Kleine Beer dood zou gaan. Sinds Kat zich kon herinneren, woonde Kleine Beer met zijn ouders en broertje op dezelfde plek. Kleine Beer had ook een vrouw en een zoon, ver weg, maar door omstandigheden zag hij zijn vrouw en zoon bijna niet meer. Dat was heel verdrietig, zowel voor hem als voor Grote Beer, die zó trots was op haar kleinzoon!

Een paar jaar later verhuisde de familie naar een hoge flat. Kleine Beer bleef bij zijn ouders en broertje wonen, hoewel hij nog vaak dacht aan zijn vrouw en zoon in het verre buitenland.

Het leek of Kat de schuld was van alles wat er eerder was mis gegaan. Want ineens werd de hele familie Beer boos op Kat.

Vooral Beer was boos. Maar ook haar echtgenoot en Kleine Beer en zijn broertje lieten niets horen. Kat wist niet waarom. Ze kreeg wel elk jaar een verjaardagkaart, en ook een kerstkaart, van Beer en familie. Maar daar stond alleen op: “Prettige Kerstdagen.” Kat zocht op FB contact met Kleine Beer, maar ze kreeg geen reactie.

Op een zeker moment maakte Grote Beer aan Kat duidelijk dat ze geen contact meer wilde. Kat vroeg haar naar de reden. “Denk daar zelf nog maar eens goed over na!” beet Beer haar toe. Kat stuurde zowel mails, apps als een brief naar Beer. Maar Beer antwoordde niet.

Grote Beer bleef boos. Dit duurde ongeveer drie jaar. Intussen hoorde Kat dat het met Kleine Beer niet goed ging. Hij was ernstig ziek. Kat ging op bezoek bij Kleine Beer, in het ziekenhuis. Hij was net geopereerd. Een jaar later ging ze nog een keer op bezoek bij hem thuis. Grote Beer deed toen eerst alsof ze Kat niet hoorde en zag. Langzaamaan ontdooide ze een beetje. Kleine Beer leek blij te zijn met het bezoek van Kat. Maar Kat wist het niet zeker. Bij Kleine Beer kon je niet weten of hij het fijn vond om je te zien. Hij liet het niet zo blijken.

Kat vond het nog steeds moeilijk te begrijpen. Hoe Kat ook peinsde, ze wist niet wat ze verkeerd had gedaan. Voelde Grote Beer misschien al eerder wrok over het verleden? En had ze daar nooit iets over gezegd? Had Grote Beer alles opgespaard?

Kat vroeg het aan Hond. Hond was haar andere zus, waarmee ze sinds kort weer telefonisch contact had. Hond had al langer geleden afstand genomen van de hele familie, maar was sinds kort weer benaderbaar.

Kat vroeg Hond of zij misschien wist waarom Grote Beer boos was. “Ach, Kat,” zei Hond, “jullie zijn zó verschillend! Ik snap jou, maar ik snap ook Beer. Jullie begrijpen dingen soms anders. Of ik begrijp, dat jullie soms dingen anders snappen.”

“Maar dat is toch niet zo erg?” zei Kat, “ik vind het eigenlijk wel leuk, dat we niet hetzelfde denken over dingen. Andere inzichten verbreden je horizon!”

“Nou ja,” antwoordde Hond. “Grote Beer wil natuurlijk wel best graag, dat je het met haar eens bent.” En zij kauwde daarna peinzend op haar voorpoot.

“Maar het is toch niet zo, dat ik het met haar oneens ben, als ik er anders over denk?” stamelde Kat.

Hond trok haar wenkbrauwen op. “Kat, voor jou is dat zo, maar voor Beer misschien niet!”

“Maar wat moet ik nu doen, ik vind het zo erg van Kleine Beer! Ik wilde naar hem toe, maar ik vond het zo moeilijk omdat ik niet wist of ik welkom was! En ik kon toch niet weten, dat hij voorgoed weg zou gaan!”

“Je kon het niet weten,” zei Hond, “en daar kun je nu niets meer aan doen. Ga door met leven. Laat het los! “

Naschrift:

Onlangs heb ik in mijn familie iets meegemaakt wat heel moeilijk te verwerken was. Ik wist me gewoon geen raad met mijn emoties. Het was gewoon genade, dat ik plotseling dacht: “ik ga het op papier zetten”, maar vooral ook, dat ik in plaats van de personen te noemen, van elk personage een dier maakte. Zoiets als in de verhalen van Toon Tellegen. Het werd een sprookje, of, als je het zo wilt noemen: een fabel, zoals Reinaert De Vos (zonder het niveau te willen vergelijken ;)). Iets in mij, koos voor de dieren Beer, Kat en Hond. En er kwam ook even een Uil in voor. Alleen al het schrijven heeft mij hierbij zó geholpen. Het was als zo’n sneeuwbol die geschud werd: toen ik het had geschreven, werd ineens alles een stuk rustiger in mijn hoofd en lichaam.

Alleen al door van een mens een dier te maken, wordt alles anders. Je kunt er dan als het ware iets ruimtelijker, van een afstandje naar kijken. Bijvoorbeeld al: hoe bepaal je wie in jouw verhaal welk dier is? Ook het dier dat je kiest, zegt iets over hoe jij de persoon ziet. Zoals ik tegen een goede vriendin zei: het is een manier om dingen te kunnen voelen zonder dat het met je op de loop gaat.

Vier handen, vijf handen, zes handen

Een greep uit vier- vijf- en zeshandige pianostukken Verleur:

2013 Onderweg | Eigen uitgave op aanvraag (Lopend & Rennend )

Youtube Lopend & Rennend

2015 Waves piano 6 handen | Webshop Edition MatchingArts

Waves wint publieksprijs

2017 Piano Animals 4- en 6 handen

Youtube Piano Animals | Review Anne Ku | Review Nadia Lasserson

Published at Donemus: Piano Animals 4- and 6 hands

2018 Berceuse pour ceux qui ne veulent pas encore dormir | Slaapliedje voor wie nog niet wil gaan slapen | Webshop Edition MatchingArts

2019 Circus voor 6 handen Youtube: Circus (hier met 16 handen)

Eigen uitgave op aanvraag.

2021 Twaalf dansen voor piano 4-handig (inclusief improvisatie)

Eigen uitgave op aanvraag. | Recensie Christo Lelie in Piano Bulletin ’21

2021 When Bach met Lavignac and Smetana, Long Long Ago

When Bach met enz.

2023 Intercity voor 5 rechterhanden | Gratis beschikbaar voor educatieve doeleinden. Uitleg & partituur ‘Intercity’

Ooit koos ik voor het instrument piano omdat het al helemaal “af” is. Je hebt niemand nodig om je te begeleiden. Tegenwoordig vind ik ook het samenspel heerlijk, maar ik zie ook aan mijn leerlingen dat ze het vaak heel gezellig vinden om met anderen samen te werken. Bovendien is dit superleerzaam, want je merkt dat iemand gewoon doorgaat als jij even hapert, en dan is het aan jou om die persoon weer op te sporen. Je wordt er handig van en het geeft je zelfvertrouwen dat als er iets mis gaat, je het weer kunt oplossen.

Mijn collega Hens Vlam-Verwaaijen, ons wel bekend van haar vele mooie en speelse stukken voor jongeren, is hierbij een voorbeeld geweest. Zij heeft ook zowel solo- als duostukken geschreven. Haar serie ‘Bridge over de Classics’ wordt nog altijd veel gebruikt:

Youtube kanaal Hens Vlam-Verwaaijen

Zelf ben ik ook steeds aan het experimenteren met meerdere handen op 1, 2, 3, 4 of zelfs 5 piano’s. Bij het Groninger Piano Festival speelden we zelfs met 16 pianisten op op 5 piano’s! Onlangs, op de Dag van de Componist, én op het afscheid (pensioen) van viooldocent Harry Vogel hebben we met vijf pianisten, ieder één hand, Intercity gespeeld. Een hilarische gebeurtenis! Samenspelen is zo fun.

Scarlatti in Meerpadkerkje zondag 8.10.23

Scarlatti heeft mij altijd betoverd. Tijdens mijn conservatoriumstudie in Hilversum leerde ik zijn muziek pas beter kennen. De combinatie van lichtheid en diepgang, emoties en Tom en Jerry-achtige loopjes. Ik wist niet zo veel over hem. Er is ook niet zoveel over hem bekend. Wel dat hij in dienst was van de Spaanse koningin, Maria Barbara, en haar klavierles gaf.

Hij schreef al zijn 555 Sonates voor deze muze en koningin Maria Barbara. Maar waarom werden Maria Barbara en haar man 17 jaar lang gevangen gehouden in het paleis? Wat voor rol speelde de muziek van Scarlatti in die tijd?

Waarom liet Scarlatti een document opstellen om zijn vader te dwingen hem zelfstandig te verklaren? Wat voor invloed had de castraat Farinelli op dit alles? Dit boeiende en leerzame concert is voor iedereen vanaf ± 10 jaar.

Graag van tevoren reserveren: heleenverleur111@gmail.com

Locatie: Meerpadkerk | Meerpad 9, 1025 LA Amsterdam-Noord

Duur: ± 50 minuten.

Entree: €10,-

Piano, tekst & spel: Heleen Verleur

Muziek: D.Scarlatti & H.Verleur

Regie- & tekst advies: Julia Bless

Pruik & aankleding: Andrea Palm

Meer info:

Kamermuziek festival Almere

Van 30.8.23 tot 3.9.23 vindt het Festival Almere Muziek! plaats.

De lessen vinden plaats in het CKVAlmere. De concerten worden buiten gegeven op het Esplanadeplein voor de hoofdingang van de Kunstlinie. Bij slecht weer gaan ze binnen in de grote foyer van de Kunstlinie door.

http://almeremuziek.nl/

Hieronder zijn een paar audio/video voorbeelden die tijdens de dag gespeeld gaan worden met blokfluit, cello & piano.

Memories voor blokfluit, cello & piano (hierbij versie voor vl/vc/pi)/Heleen Verleur
Middeleeuwse dans SNEL/Heleen Verleur
Middeleeuwse dans LANGZAAM/Heleen Verleur

Piano oefenen: hoe doe je dat? (1)

Ooit zei een leerling tegen me: “Pianospelen is leuk, maar het kost zoveel tijd.”

Het grappige is, dat je het daar toch juist voor doet? Maar wat deze leerling waarschijnlijk bedoelde, was: “Het kost zoveel tijd voordat je het kunt!”

Maar wat is dat: het kunnen?

Het is waar: weinig mensen kiezen voor een instrument omdat ze zo dol zijn op oefenen. Ze stellen zich voor dat ze meteen de sterren van de hemel spelen. Helaas werkt dat niet zo. Netzomin als dat je meteen het Zwanenmeer kunt dansen als je op ballet gaat. Of bij Oranje mag spelen als de op voetbal gaat. Punt is, dat je naar verhouding meer met oefenen bezig zult zijn dan met uitvoeren. Mensen met een goede strategie en doorzettingsvermogen komen er zelfs verder mee, dan mensen met veel talent en geen strategie. Het kost heel veel tijd om een instrument te leren beheersen. Hoe kun je die tijd “leuk” maken? Of in ieder geval “leuker”?

Als je bijvoorbeeld de gedachte hebt, dat je het al “had moeten kunnen” wordt oefenen een stuk minder leuk. Als je de gedachte hebt dat je een stuk foutloos moet spelen, wordt het ook op eieren lopen.

Zelf vind ik oefenen heerlijk. Het maakt me niks uit als ik een stuk nog niet kan. Het geheim is, dat ik het stuk gewoon al in mijn hoofd hoor. Het is als een beeldhouwer die kijkt naar een ruwe rots en daar al de contouren in ziet van het beeld dat hij gaat maken. Wat bv helpt, is het stuk al een paar keer beluisteren.

Ik weet dat sommige collega’s daar tegen zijn. Ik heb dat nooit zo goed begrepen. Ze vinden dat je het helemaal van de noten tot je moet nemen. Dat klinkt voor mij als: we gaan voortaan elkaar alleen nog maar schrijven in plaats van praten. Want muziek is toch ook (een hogere vorm) van communicatie? Van uitwisselen van emoties, gedachten, ideeën .. Dat kan op allerlei manieren. Het notenschrift is een fantastische uitvinding, maar het is een middel, niet een doel.

Een andere reden waarom ik oefenen fijn vind, is dat ik gewoon geniet van de klanken. Het voelt alsof ik op reis ben, in een land of in een stad die ik aan het verkennen ben. Ik weet nog niet wat er om de hoek is. Ik ben nieuwsgierig en geniet van wat zich voordoet. Ik denk aan niks anders meer. Ik ben in muziekland.

Om in deze flow te raken, helpt het om een concreet doel te stellen. Het doel moet niet te moeilijk zijn, maar ook niet te makkelijk want dan verslapt de aandacht. Waarschijnlijk is dat ook wat er aan de hand is, als je gedachten krijgt als: “Ik kan het niet en ik ga het nooit leren.” Het doel wat je jezelf dan stelde, ligt te ver weg.

Je kunt wél tegen jezelf zeggen: ik ga proberen de rechterhand van maat 1 tot en met 8 helemaal vloeiend te spelen. Daarvoor neem ik steeds een stukje van 2 maten. Dan neem ik er 2 bij. Dan doe ik ze alle vier achter elkaar. Zo doe ik het ook met de andere 4 maten. Dit herhaal ik een paar keer. Vooral de herhaling van korte stukjes is heel belangrijk bij het oefenen. Als je te snel doorgaat, wordt het namelijk niet opgeslagen in je brein. Korte stukjes met aandacht herhalen. Het is een soort meditatie. Even stilstaan bij het moment. Niet meteen door willen racen.

Allerwarmste concert ooit

Waarschijnlijk is de try-out van Scarlatti in het Vierwindenhuis (Zuidhal) op 25 juni 2023 het warmste concert dat ik ooit heb gegeven. Het was in die week met stip de heetste dag (32 graden). Natuurlijk heeft Maria Barbara een fluwelen rok aan, als koningin van Spanje. Maar daarbij ook nog een zwart hesje, en een pruik. Ze moest zich schuilhouden in de kleedkamer (piepkleine keuken).

Gelukkig kwam Julia haar een waaier brengen, anders was Maria Barbara al flauwgevallen voordat ze haar eerste zin kon zeggen.

Terwijl ik dit vertel, moet ik ineens denken aan een andere keer, toen het ook nogal warm was. Deze twee gelegenheden concurreren met elkaar: dat was op 18 juni 2021, twee jaar geleden: tijden mijn voorstelling ‘Chopin & George Sand’. Ook toen dacht ik dat ik zou bezwijken, en heb het Sand colbertje uitgedaan, halverwege het concert.

Maar goed: genoeg gezeurd over de warmte. Twee reacties van toeschouwers op 25 juni jongstleden:

“Was een heel mooi verhaal vandaag. Boeiend hoe dat dus is gegaan destijds en mooi hoe je dat bracht. Je wordt als publiek er als het ware deelgenoot van doordat jij het zo invoelend brengt.
Het was heel boeiend, dat verhaal, en heel mooie muziek. Je kweekt zo wel Scarlatti fans. Wat had die vleugel trouwens een mooie klank. En wat speelde je de muziek mooi. Zo perfect beheerst.”

Nog een reactie:

“Het was echt een fantastische voorstelling Heleen! Hoop dat nog veel meer mensen het zullen zien!”

De tweede reactie van van iemand met twee kinderen, van rond de 10,11 jaar. Ik heb ze er nog speciaal naar gevraagd. Ze waren bijzonder enthousiast. Dus het goede nieuws is: deze voorstelling is ook voor kinderen vanaf 10 jaar geschikt.

Op 30 juli rond 19 u speel ik de voorstelling in besloten kring. Daarna is er een zomer reces.

De eerste voorstelling na de zomer is op een prachtige plek:

8 oktober in de Meerpadkerk in Amsterdam Noord om 16 uur.

Entree €10,- reserveren via heleenverleur111@gmail.com

Première 26 november om 11.30 in het Pianola Museum.

In flow zijn met lesgeven (1)

Heerlijk: ik heb zeer diverse, gemotiveerde leerlingen. Ene moment werken aan een Fantaisie-Impromptu van Chopin. Ander moment samen werken aan een nieuwe compositie. Of een Iers klinkend stuk schrijven voor leerlinge en vriendinnetje die hiermee samen gaan scoren bij concertjes. Heb je niet geoefend? Hoe doe je dat eigenlijk, oefenen? Zullen we daarna samen wat improviseren? Tango schrijven voor iemand die tango danst. Dan weer uitleggen met stickers aan een vijfjarige wat die rare zwarte bolletjes in die vijfstrepige balk met de toetsen te maken hebben .. en zien dat het muntje valt! (we halen elke week een stickertje weg). Er zijn mensen die denken dat het vooral een uitdaging is om les te geven aan leerlingen die technisch ingewikkelde stukken spelen. Best leuk is dat, af en toe. Maar minstens zo leuk is het plezier op de snoet van een beginnertje. Samen dansen op muziek. In flow zijn. Leven! Ik schrijf dit overigens niet om leerlingen te werven, mijn rooster is al vol.