Gister en vandaag prachtige lessen meegemaakt. Het lijkt ook wel alsof mensen opener worden, tijdens deze crisis. Een vraag aan het begin van de les: hoe gaat het? Wordt veel vaker oprecht beantwoord. Zelfs met pubers heb ik het gevoel dat ik meer contact heb, dan anders. Schermen worden neergelaten, het doet er niet zoveel toe, als je toch al niet zoveel hebt. Iedereen heeft behoefte aan uitwisseling.
Een grappige foto van vandaag, met een dierbare leerling. Ik mag deze hier posten, want het zijn alleen de handen!
Vandaag kwam ik op het idee van een compositie slinger. Het werkt als volgt:
1. Bij deze mail vind je een mp3 een kort stukje melodie.
2. Je laat dit horen aan je zoon/dochter.
3. Probeer het na te spelen!
4. Je bedenkt een vervolg. Dit is ongeveer net zo lang en heeft dezelfde maatsoort (4/4)
5. Je neemt het op en stuurt het terug naar mij (als mp3).
6. Uit de inzendingen kies ik er steeds één die het beste aansluit, en stuur opnieuw fragment 1 én 2.
7. Daarna stap 1 t/m 6 opnieuw enz.
Het wordt dus steeds een beetje langer! Intussen zet ik het muziekstuk om in een echte partituur met naamsvermelding wie welk stukje heeft bedacht. We gaan net zolang door tot iedereen heeft bijgedragen!
Voordelen van deze actie:
– je traint je gehoor
– je leert een beetje componeren
– het is leuk
Vandaag een ervaring gehad met een voordeel van ‘online’ lesgeven. Vanwege de privacy van de leerlingen noem ik ze hierna even leerling M. en leerling D. Leerling M. uit Almere was te gast in de les van leerling D. uit Amsterdam. Ooit hadden ze elkaar ontmoet bij een pianodag in Groningen, en bevriend geraakt. Twee verwante zielen, ongeveer even oud (gemiddeld ± 12 jaar). Maar ja. De afstand tussen Almere en Amsterdam is te groot om regelmatig samen les te hebben.
Ik heb nu de lesvorm bedacht dat ze bij elkaar twee keer “te gast” komen, in elkaar’s les. Vandaag was leerling M. te gast in de les van leerling D. Het toeval wil, dat ze ook allebei in Suzuki boek 3 zitten, bij de Clementi Sonatine Op.36 no 1. Vandaag deden we het zo:
1. om beurten speelden ze het eerste deel van de Sonatine, maar dan zonder herhaling
2. de ander speelde de herhaling
3. hierna liet ik ze allebei reageren op elkaar door middel van ’tops’ en ’tips’ (wat vond je goed van hoe de ander het speelde, en is er ook nog iets wat je als tip zou willen geven?)
4. daarna gingen we verder met het tweede deel, idem dito.
5. leerling M. was iets verder met het 2e deel, dus ik vroeg hem dit voor te spelen voor leerling D.
6. hierna gingen we terug naar deel 1, maar nu als “spel”: om de beurt deden beiden vier maten. Je moest *meteen* verder gaan waar de ander ophield
7. vraag: wat leer je hier van? Beiden zeiden: dat je overal kunt beginnen. En dat deze Sonatine (en veel muziek) is opgebouwd uit stukjes van vier maten
Tot slot deden we gezamenlijk wat theorie. We herhaalden een stuk uit boek 2 (Children at Play van Bartók) waarna ik de vragen stelde: welke toonsoort staat dit stuk? Speel de toonladder die hierbij hoort. Wat zijn de belangrijkste akkoorden in deze toonsoort? We oefenden I – IV – V en vroeg ze dit ook te oefenen, deze week. Volgende week doen we dan omkeringen van I – IV – V. Meteen gezegd dat als ze een band willen oprichten, ze meestal genoeg hebben aan deze drie akkoorden (misschien extra motiverend! ;))
Toen de les ten einde kwam, was de reactie: “Is het nú al tijd??”
Al mijn leerlingen, zowel uit Almere als Amsterdam, heb ik de afgelopen weken online lesgegeven. Het had even wat voeten in aarde om alles technisch rond te krijgen. En telkens weer kom je voor verrassingen te staan: de ene week heb je via Zoom een geweldige verbinding, de week daarna ineens niet meer. Schakel je over op WhatsApp (de minste kwaliteit) blijkt dat ineens juist super helder en goed te klinken! Sluit je een mooie soundbar aan op je McBookAir voor een beter geluid waarmee je helemaal gelukkig bent, blijkt de leerling alles ineens anderhalve seconde later te horen vanwege de Bluetooth vertraging. Kortom: gek werd ik, vooral van de techniek, in die eerste weken. Inmiddels ben ik al blij als er niks hapert, en wat mij vooral blij maakt is de fijne verstandhouding met de leerling. Met één leerlinge van me, vandaag, kon ik via Zoom niet verbinden. WhatsApp was de enige optie. Haar grote glimlach, aan het begin, maakte alles goed, toen we eindelijk connectie hadden. Aan het eind van de les toonde ik haar een arrangement van River Flows In You, origineel in A maar ik had het ff naar C getransponeerd (lekker geen verhogingen) en vroeg haar moeder dit te printen. Helaas hadden ze geen printer, ze konden wel later in de week printen. Eerst deden we stukjes voorspelen/naspelen.Wat voor een groot deel werkte. Maar bij de linkerhand was dit lastiger. Dus ik zette mijn mobiel op ‘omgekeerd’ en richtte op de bladmuziek in mijn kamer: ze speelde van het scherm in één keer alle maten waar ik mijn mobiel op richtte. Dat zijn van die wondertjes!!
Dertig pianoleerlingen per week geeft ik nu les, via Zoom, FaceTime of WhatsApp. Goede internetverbindingen zijn schaars. Je kunt het zelf in je studio nog zo goed voor elkaar hebben, leerlingen hebben vaak geen vaste lijn en nog vaker mindere Wifi.
Vandaag had ik een leerling van 15 jaar op les, via WhatsApp. Hij speelde een Haydn Sonate maar er vielen behoorlijk wat maten weg, net een stukje waar hij vaker moeite mee heeft. Toen de verbinding weer beter werd, zei ik dat ik niet gehoord had. Zijn reactie: “Oh, gelukkig! Want het ging niet zo goed!”
Online lessen ‘werken’ anders dan wanneer je echt in elkaars aanwezigheid bent.
Paar tips:
1. praat niet teveel, maar laat de leerling(en) het meeste doen. Geef duidelijke, korte aanwijzingen*
2. laat ze over een langere periode doorspelen, zonder ieder moment in te grijpen. Vanwege vertragingen die hoe dan ook optreden door de digitale communicatie, zijn die korte interacties minder efficiënt*
3. besteedt meer tijd aan leerlingen eerst op hun gemak stellen, grapjes maken (contact bewerkstelligen) want doordat de interactie online gebeurt is het lastiger om echt contact met elkaar te voelen, maar daar heeft iedereen juist meer behoefte aan
4. zorg dat je er nog een (externe) webcam bij hebt. Zo fijn om even met de webcam een maat aan te kunnen wijzen. Of te focussen op je hand die iets speelt.
5. houdt steeds minimaal 5 minuten pauze tussen de lessen. Je hebt dit nodig om je in te stellen (letterlijk en figuurlijk).
6. of het geluid optimaal is, hangt helaas niet alleen van de docent af. Als er slechte Wifi is, of wanneer er meerdere huisgenoten tijdens de les op de Wifi zitten, of er een vaste kabel is van de computer naar het modem: bespreek het met je leerlingen.*
(*met dank aan Suzuki-cellodocent Brendan Conroy)
Maar het was weer een prachtige ervaring, vandaag! Ik heb genoten (ondanks corona).
By the way: al mijn leerlingen zijn mee, in deze mooie experimentele vlucht. Die zeker gaat lukken!
Aan het begin van een les vandaagBintang en Kenzo aan het eind van een les
Elke dag leer ik weer bij. Gister wist ik nog niet hoe ik de webcam kon koppelen aan de McBook zodat je ook op mijn handen kan kijken. Inmiddels weet ik dit, en heb ik Zoom ook aan de praat gekregen. Mijn echtgenoot Jan heeft me geholpen met de laptop met de vaste kabel te verbinden aan de router, in plaats van Wifi geeft dit een veel beter geluid. Iedereen keer weer een stapje verder, zodat de lessen gewoon online door kunnen gaan. Sommige mensen kunnen niet Zoomen, dan is WhatsApp een redelijk alternatief (op de phone) mits de Wifi bij de leerling een sterk signaal geeft. Tot nu toe is iedereen meegegaan en enthousiast. We componeren zelfs online! De eerste nieuwe compositie is al geboren, van Trudy Glasmeier-Buur, leerlinge van CKVAlmere.
Sinds afgelopen maandag 16 maart 2020 heb ik aan 22 verschillende leerlingen per WhatsApp lesgegeven. Een enkeling per Facetime of Skype.
Inmiddels voel ik me al bijna een ervaringsdeskundige. De meesten mensen hebben hun mobiele telefoon op de piano gezet, zodat ik vanaf de zijkant hun armen en handen kan zien. Het hangt er een beetje van af, maar meestal kan ik hun gezicht ook zien. Zelf heb ik mijn mobiele telefoon (IPhone 6) op de muziekstandaard van mijn vleugel staan, de leerling ziet dus meestal mijn gezicht en als ik iets demonstreer doe ik dat met één hand terwijl de andere hand de camere ‘richt’. Het lijkt primitief, maar op deze manier kan er al héél veel bereikt worden. Ik heb niet het idee dat de kennisoverdracht eronder lijdt. Het is wel belangrijk heel goed contact met elkaar te maken en duidelijk te zeggen wat je bedoelt, niet teveel woorden dus je woorden met zorg kiezen. O ja, en ook belangrijk: zeg tegen ze dat ze “klaar” moeten zitten op de afgesproken tijd, met de juiste boeken en de kruk op de juiste hoogte. Dan gaat daar geen tijd mee verloren. Ik heb hierover van tevoren iedereen een Appje gestuurd over wat ik van ze verwachtte (je kunt het helemaal onderaan deze blog vinden). Dat werkte heel goed. Mensen zijn best bereid mee te werken als je duidelijk tegen ze bent. 😉
Als ik een stuk met twee handen zou willen voorspelen, maak ik een video opname ervan en stuur het als mpeg. Maar heel vaak kun je ook met één hand al veel demonsteren. In deze Science Fiction-tijd van geen contact met andere mensen, is dit een manier waarop de lessen toch nog door kunnen gaan. Ik heb vandaag lesgegeven van 12.15 tot 18 uur en ik voel me niet vermoeider dan anders. Misschien komt het ook omdat ik zó blij ben met deze oplossing. Het is belangrijk om in deze angstige tijden iets te hebben waar je energie van krijgt, zoals muziek. Het geeft ook focus, je “vergeet” even alles om je heen en je raakt in ‘flow.’ Heel belangrijk om niet door het angstvirus gegrepen te worden. En wat mij energie geeft, is dat ik zie dat iedereen heel graag muziek wil maken.
De piano van Chopin op Nohant
De komende tijd ga ik vast nog meer experimenteren, bv met zoom, wat een betere geluidskwaliteit geeft. Maar wat misschien nog belangrijker is, is dat je leerlingen dichtbij de Wifi zitten, want anders is de verbinding niet goed, vallen er steeds hapjes weg en dat is heel vermoeiend om naar te luisteren. Verder helpt een goede (dure) telefoon ook. Vanmiddag klonk de piano van iemand als een keybord, inclusief vervormingen. Toen hij overging op de telefoon van zijn moeder, was het ineens een wereld van verschil.
Wat mij vandaag opviel:
– iedereen keek zo blij als ik belde 🙂
– je kunt gewoon grapjes maken via WhatsApp
– het voelde voor mij al veel ‘gewoner’ dan de eerste les per WhatsApp van afgelopen maandag. Het went snel, in elk geval voor mij.
– je moet extra duidelijke afspraken maken. Bijvoorbeeld: zolang ik praat speel jij niet. Als ik iets voorspeel, even wachten tot het hele fragment is afgelopen. Eerst even echt ‘contact’ maken door elkaar aan te kijken via het scherm.
– ik doe ook best veel op het gehoor, dus ik laat ze fragmenten naspelen. Normaal gaan ze dan naar mijn handen kijken, maar nu kan dat niet (als mijn mobiel op de standaard staat) en moéten ze echt luisteren
– ook heel grappig als je dan ineens de poes door de kamer ziet lopen
Het viel me wel op dat sommigen makkelijker les te geven zijn dan anderen. Sommige (met name) kinderen zijn sneller afgeleid. Juist die kunnen wat moeilijker hun hoofd erbij houden. Je moet dus wel goed nadenken over hoe je je les opzet, en wat vaker kleine verrassingen of grapjes toepassen zodat ze ‘bij de les’ blijven. Maar alles bij elkaar is het goed te doen! (To be continued.)
Appje aan leerlingen om ze ‘voor te bereiden’:
Beste allen,
Vanmiddag ga ik lesgeven via WhatsApp of Facetime. Kunnen jullie klaarzitten op het moment dat je les begint? Dan bel ik je voor een videogesprek. Gister heb ik op die manier zes uur lesgegeven, en het ging wonderwel goed. Niet alles kan: je kunt bijvoorbeeld niet samenspelen want er is een lichte vertraging. Maar ik kan wel alles goed zien en horen. Sommige details vallen juist nog meer op. Als je een camera op iemand’s hand richt, bijvoorbeeld, zie je een stuk duidelijker welke bewegingen efficiënt zijn, en welke minder handig ..
Je kunt ook goed horen hoe lang geleden de piano gestemd is! 😉
Ik besef ten volle dat juist muziek in tijden van nood een waardevolle bijdrage kan leveren. En omdat er veel is afgelast, is er wel tijd om piano te spelen. Vandaar dat ik het heel belangrijk vind dat de lessen op deze manier doorgaan.
Vandaag zes uur lang via WhatsApp pianoles gegeven. Ontroerd, verbaasd, gelachen, verbeterd, genoten, gekucht, gezwoegd en mooie plannen gesmeed. Misschien wel een van de weinige activiteiten die doorgaan in Corona crisistijd. Ik ga ervoor!
Foto van een tijdje geleden tijdens de niet-Wifi pianoles
Op vrijdag 13 maart (let op de datum!) kregen alle docenten van de Coöperatie Kunstzinnige Vorming Almere het bericht dat KAF (Kunstlinie Almere Flevoland) vanwege corona het gebouw van de Schouwburg in Almere helemaal dichtdoet voor alle gebruikers. Dat betekent dus dat de docenten die daar lesgeven, niet bij KAF terecht kunnen. Ook ik niet.
Hoe gaat we dit nu oplossen? In het reglement staat dat docenten twee lessen per jaar mogen missen zonder dat ze deze hoeven te compenseren. Maar ja, je wilt liever dat de cursus doorgaat want dat is ook veel leuker en nuttiger voor iedereen!
Ja, dit kan dan natuurlijk weer niet, bij Skypelessen!
Gelukkig leven we in moderne tijden en bestaan er media als Skype en WhatsApp.
Mijn doel is om filmpjes, video’s en audio’s in te zetten bij het online lesgeven aan leerlingen. Op de afgesproken tijd gaan we met elkaar WhatsAppen. Iedereen stuurt mij ook elke week wat filmpjes (liefst via WeTransfer) waarop ik dan weer feedback geef.
Skypelessen zijn wel intensiever dan gewone lessen. Ze moeten dus ook ietsje korter duren dan normaal, zodat je tussen de lessen nog een pauze hebt om even bij te komen. Hierover kun je ook dit artikel lezen, wat trouwens over taallessen gaat. Maar muziek is natuurlijk ook een taal.
Over de Skypelessen zal ik regelmatig een blog doen.
