Componeren met leerlingen: hoe doe je dat?
Het lijkt mij leuk om iets te vertellen over de werkwijze van het componeren met leerlingen, iets dat ik de afgelopen tijd heb gedaan tijdens de reguliere lessen. Ik moet zeggen dat het in deze tijd wel heel makkelijk is om zoiets te doen. Vroeger moest alles met potlood en papier worden opgeschreven. Dat heeft ook een goede kant: doordat het proces langzamer gaat, zou het kunnen dat je je meer bewust bent van wat je opschrijft. Maar aan de andere kant: voor kinderen van vijf en zes, waar ik ook mee werk, zou het niet te doen zijn om alles wat ze bedenken, zelf te moeten opschrijven. En als ik het zou doen, zou het ook erg lang duren. Dan zouden we niet, zoals nu, 5 a 10 minuten van de les kunnen besteden aan componeren.

Mijn leerlinge Eden (5 jaar)

Meestal gaat het als volgt:
- tijdens de les begint de leerling met een stukje thematisch materiaal, ofwel een stukje ‘melodie’. Het kan overigens ook een akkoord zijn, of iets wat in elk geval kan dienen als muzikale bouwsteen. De ene keer wordt het gezongen (als de leerling het niet kan vinden op de piano) of het wordt direct op de piano gezocht
- ik geef pas een suggestie als de leerling niet meer verder kan, of als ik het gevoel heb dat muzikale ‘wetten’ niet worden uitgevoerd.
Voorbeeld: leerling voelt de ‘puls’ niet en speelt te weinig tellen in de maat. Of: de nazin is korter dan de voorzin, terwijl de stijl van de compositie hier niet om vraagt. Of: er wordt te vaak iets herhaald waardoor het te voorspelbaar wordt.
- bij mijn (Suzuki) lessen is meestal een ouder aanwezig, dus ik vraag dan of hij of zij een filmpje kan maken van wat er bedacht is. Dat heeft als voordeel dat ze er thuis mee verder kunnen, omdat ze weer even kunnen luisteren hoe het ook alweer ging. Maar ze sturen dit ook naar mij, zodat ik het thuis even snel in Sibelius kan noteren.
- ik stuur de ouder de pdf van het Sibelius-bestand per mail, zodat hij/zij ook hiermee verder kan

Het grote voordeel van deze werkwijze is, dat het heel efficiënt gaat en niet veel extra tijd kost. Hierdoor is het mogelijk dit (periodiek) in de pianoles te integreren.

Waarom componeren tijdens de les?
Als je zelf muziek bedenkt, ga je ook anders naar andere muziek luisteren. Je gaat nadenken over hoe stukken zijn opgebouwd, over structuur, akkoorden, melodielijnen.
Hierdoor zul je -mijns inziens- meer gaan begrijpen van wat andere componisten hebben gedaan. Dus het komt de ‘gewone’ lessen ook ten goede.

Compositie Eden met begeleiding Heleen

Nog een compositie van Eden